BIR AKTARIM SANATI OLARAK NOT TUTMA

Harvard Üniversitesi’nde ders veren Ann Blair (d. 1961), okuma tarihçiliğinin en seçkin
isimlerindendir. Blair, elinizde tuttuğunuz bu kitapçıkta, insanlar ve kuşaklararası bilgi
aktarımı süreci içinde, not tutmanın (ya da not almanın) ihmal edilmiş yönleri üzerinde
duruyor. Gayet kişisel bir eylem olan not tutma (okurken, ya da gezerken, dinlerken ya da
düşünürken), insanın yapıp edeceklerine dair bir temel oluşturma aşaması. Blair’e göre,
okumalardan veya deneyimlerden yola çıkarak kaydedilen notlar çoğu zaman kişinin
konuşmalarına ve yazdıklarına katkıda bulunur; böylelikle başkaları da o notlardan
kendi düşünce ve yazılarında yararlanırlar; bu sayede bilginin, fikirlerin ve tecrübelerin
aktarımı ve dönüşüm döngüsü devam eder.
Notlar birçok biçim alabilir – sözlü, yazılı ya da elektronik. En temelde, her ne ortamda
olursa olsun, not tutma Blair’in dört S adını verdiği bir takım temel fiillerin çeşitliliğini ve
kombinasyonlarını içerir: Saklama, sıralama, süzme ve seçme. İnsan hafızası bir saklama
ortamıdır; kâğıt üzerinden bilgisayara uzanan bir düzlemde farklı saklama cihazları ve

ortamlarına güvensek dahi önemini yitirmemiştir. Saklama ortamı ve üstüne kaydedilen-
lerin kapsamı farklı tarihsel bağlamlarda farklı biçimler alabilir: Üstü işaretli taşlar,

kil tabletler, düğümlü halat veya quipu’lar, papirüs rulolar ve parşömen tabakalar – ve
tabii, günümüzün dijital ortamları. Her bir saklama yöntemi güvenlik, korunabilirlik ve
erişilebilirlik hedefine yöneliktir.