BİR OKUR OLARAK HÜMANİST

Günümüzde bir “okuma tarihi” yazılabiliyorsa, bunun yolunu açanlardan biri de An-
thony Grafton’dır (d. 1950). Princeton Üniversitesi’nde ders vermeye devam eden Graf-
ton, 1970’lerden itibaren, “düşünceler tarihi” alanının derinden etkileyen ve dönüştüren

çalışmalara imza attı. Özellikle de, elyazmasından matbu kitaba geçiş aşamasında,
metinlerin derlenmesi, sahih nüshaların ortaya konması, bu nüshaların nasıl okunduğu
ve nasıl alımlandığı üzerine çalışmaları, klasik tarihçilik alanında büyük bir devrime yol
açtı. Eserleri ezelî ve ebedî olduğu varsayılan yazar, düşünür ve tarihçilerin, aslında nasıl
“maddî” koşulların ürünü olduğunu, çalışmaların aslında, dönemin var olan koşulları ile
diyalog içinde biçimlendiğini, tarihsel mucizelerin aslında “farklı okumalar”dan ibaret
olduğunu bize gösterdi.
Grafton’ın bu metni, Antikçağ metinlerini derleyen, düzenleyen, doğru ve sahici
nüshaları ortaya koymaya çabalayan “hümanist” dünyanın nasıl işlediğini, onların
ortaya koyduğu yöntem ve sorunların, bugün de hâlâ bizleri nasıl derinden etkilediğini
gösteriyor.